نمایشگاه گروهی عکس نوشت در حالی به پایان هفته رسید که دیدارهای هر روزه از این نمایشگاه گروهی که با توامان با ارایه عکس و متن برگزار شده، همچنان ادامه دارد.
در آغاز این نمایشگاه که دستاورد برنامه ریزی و آموزشی پایگاه عکس چیلیک است ، مقدمه ای به قلم کیارنگ علایی تعریفی اصولی و کارکردی اساسی را برای مخاطب به شرح گذاشته است.
متن ارایه شده از سوی این عکاس و مترجم به این شرح آمده است:
نخستین تجربه های جدی هر حوزه ای، آن گاه که در مقیاسی قابل قبول عرضه می شود نوعی راه رفتن بر لبه تیغ است چرا که نه پیش از خود، آزمونی قطعی داشته و نه چشم انداز واضحی برای این محصول تازه عرضه شده دارد.
نوشتن و صیقل دادن احساس های درونی و بکر بواسطه اعجاز کلمات و آن گاه یافتن زنجیری مشترک میان عناصری که در جایی به صورت خط، نقطه ، سطح وسایه روشن ظاهر شده اند و در جایی دیگر قوه تخیل را برای زمینه سازی ایماژ برمی انگیزانند، کاری اگرچه لذت بخش اما بسیار دشوار است.

سختی ماجرا آن جا است که هم نشینی دو هنر ادبیات و عکاسی پیش از هر چیز کلیشه های رایج و متداول این امتزاج را به یاد مخاطب  می آورد: یعنی گزاره و عکس خبری. بدیهی است که آن چه به عنوان عمومی می توان به نسبت عکاسی و ادبیات نسبت داد، شکلی از ارائه اطلاعات «فراعکس»ی به کمک نوشتن کپشن، کات لاین، اینترودیوس، یا در شکل ذهنی تر و تفسیرپذیرتر خود «استیتمنت» بوده است که بخش قابل توجهی از این هم نشینی نیز در اختیار رسالت مطبوعاتی و لباسی بوده که خبر بر تن عکس کرده است.
حال ما با سویه ای دیگر از این همسایگی مواجهیم. سویه ای که اگرچه مثل هر پدیده نوظهور دیگر ، با موجی از هیجان و تبلیغات و برده گی ویترین های فانتزی روبرو بوده و در سالیان اخیر، ده ها کتاب «عکس و متن» زیر پرچم عنوان عکس نوشت منتشر شده که هدفی جز منفعت اقتصادی نداشته اند و در آن نه حرمت عکس  رعایت شده و نه حوزه عکس نوشت به شکلی وجیه نمود پیدا کرده است، اما تلاش هایی نیز – اگرچه کم صدا – در گوشه و کنار ایران صورت گرفته که از سر دغدغه و کاوش علمی به این هم نشینی نگاه کرده است.

نمایشگاه گروهی «عکس نوشت» که توسط پایگاه عکس چیلیک برگزار می شود، نمونه ای از این تلاش ها است که خصیصه مهم آن، کار گروهی، هدفمند، و توامان برخوردار از  دو وجه نظری/عملی است که می کوشد ضمن معرفی توانمندی های عکس نوشت، محصول نهایی را – که دیگر نه عکس است و نه ادبیات- به یک رسانه ارتباطی خلاق بدل کند تا نشانه های نهفته در عکس بواسطه عنصر روایت از یک بازنمایی صرف واقعیت خارج شده و به اثر جدیدی بدل شوند تا بیان گری شخصی هنرمند را از رسانه عینیت بخشند.

در این بیان گری، تخیل نویسنده به مرزهایی از نمود واقعیت – عکس – رسوخ می کند که در آن، شخصیت، ناپایداری، تعلیق، گره و گشایش به عنوان عناصری در شکل گیری درام داستانی متجلی شوند و روایت، شکلی از ساختارشکنی را به خود بگیرد. نتیجه چنین رفتاری رسیدن به یک دریافت و تفاهم است که در ساده ترین حالت خود بیان گر همانندی ذهنی بین ما و عکس است تا جهان عکس را از بازنمایی واقعیت – عینی یا ذهنی – فراتر برده، صداهای داخل عکس را نیز بشنویم، و به جای لحظه مسکون داخل عکس، به جریان و تداوم زندگی در بستر عکس فکر کنیم.

اگر ادبیات را به زعم ویکتور شکلوفسکی ابزار نوکردن ادراک، از طریق افشا و آشکار سازی امور قراردادی زندگی بدانیم، آن گاه باید گفت نوشتن، رفتاری است که عموما از پس یک برانگیختی روحی ایجاد می شود، اینجا عکس ها عامل آن برنگیختگی اند تا اتمسفر ساکن شده خود را در زمان و مکان و بعدی مشخص، توسعه دهند و به روابط میان آدم های عکس، و ارتباط های موجود – از دیدگاه نویسنده – اشاره کنند.
خواست  ها و گرایش های عاطفی آدم های داخل عکس رمزگشایی شود، تضادها، کشمکش ها و رویارویی اشخاص یا یکدیگر برای رسیدن به نیات خاص خود مطرح شود و کامیابی یا شکست، سرانجام آن ها را شکل دهد.
در نهایت این که عکس نوشت می کوشد گستره ای از رخدادها را از دل لحظه یخ زده عکس بیرون بکشد، آن را به امری برساخته بدل کند، و در نهایت پیرنگ هایی را ایجاد کند که مستقل از عکس، طرح ذهنی مولف خود را نمایش می دهند.
بدیهی است که در این جریان، باید مولف عکس نوشت به سطحی از آشنابوده گی دست یابد، تا پیرنگ او چیزی جدا از عکس نباشد.
کیارنگ علایی

منبع: پایگاه عکس چیلیک